संपूर्ण भूगोल सराव प्रश्न संच In Marathi- MPSC EXAMS HUB

सराव प्रश्न संच. ३.भूगोल   :-  उत्तरे आणि स्पष्टीकरणसहित ( By प्रा. अनिल सर)

दिनांक : २३/०४/२०२०

१. बेयर प्रक्रियेद्वारे अल्युमिनियम मिळविण्यासाठी खालीलपैकी कोणत्या खनिजांचा वापर केला जातो ?

२. भारतातील एकूण साठ्यापैकी महाराष्ट्रातील साठा याचा उतरत्या क्रमाने असलेला पर्याय निवडा?  

३. खनिजसाठा व त्या जिल्ह्यामध्ये आढळणारे प्रमुख खनिजसंपत्ती यांच्या योग्य जोड्या जुळवा?

४. दगडी कोळशाचे शुद्धतेनुसार चढत्या क्रमाने मांडणी केलेली आहे तो योग्य पर्याय शोधून लिहा ?

५. भिरा, भिवपुरी, आणि खोपोली हे जलविद्युत प्रकल्प महाराष्ट्रातील खालीलपैकी कोणत्या जिल्ह्यातील आहेत?

-----------------------------------------------------------------------------------------

१. बेयर प्रक्रियेद्वारे अल्युमिनियम मिळविण्यासाठी खालीलपैकी कोणत्या खनिजांचा वापर केला जातो ?

पर्याय :

A) क्रोमाइट                   B) बॉक्ससाईट               C) मॅगनीज                    D) अभ्रक

-----------------------------------------------------------------------------------------

२. भारतातील एकूण साठ्यापैकी महाराष्ट्रातील साठा याचा उतरत्या क्रमाने असलेला पर्याय निवडा?  

पर्याय :

A) मँगॅनीज, बॉक्ससाईट, लोहखनिज, क्रोमाइट, चुनखडी                

B) मँगॅनीज, बॉक्ससाईट, क्रोमाइट, चुनखडी, लोहखनिज                

C) मँगॅनीज, लोहखनिज, बॉक्ससाईट, क्रोमाइट, चुनखडी    

D) मँगॅनीज, चुनखडी, बॉक्ससाईट, लोहखनिज, क्रोमाइट,

-----------------------------------------------------------------------------------------

३. खनिजसाठा व त्या जिल्ह्यामध्ये आढळणारे प्रमुख खनिजसंपत्ती यांच्या योग्य जोड्या जुळवा?  

जिल्हा                                 खनिज संपत्ती                                     

अ) चंद्रपूर व नागपूर                     I )       तांबे

ब) सिंधुदुर्ग                                 II )        पायरोफायलाईट

क) भंडारा  व चंद्रपूर                    III )      अभ्रक

ड) भंडारा व गोंदिया                    IV )     व्हॅनेडिअम
पर्याय :

A) अ) - I, ब) - III, क) - II, ड) - IV          

B) अ) - II, ब) - III, क) - I, ड) - IV                      

C) अ) - I, ब) - IV, क) - II, ड) - III          

D) अ) - IV, ब) - III, क) - II, ड) – I

----------------------------------------------------------------------------------------

४. दगडी कोळशाचे शुद्धतेनुसार चढत्या क्रमाने मांडणी केलेली आहे तो योग्य पर्याय शोधून लिहा ?

पर्याय :

A) अँथ्रेसाईट, बिट्यूमिनस, लिग्नाईट, पीट 

B) पीट, लिग्नाईट, बिट्यूमिनस, अँथ्रेसाईट 

C) बिट्यूमिनस, पीट, लिग्नाईट, अँथ्रेसाईट,

D) अँथ्रेसाईट, लिग्नाईट, बिट्यूमिनस, पीट

-----------------------------------------------------------------------------------------

५. भिरा, भिवपुरी, आणि खोपोली हे जलविद्युत प्रकल्प महाराष्ट्रातील खालीलपैकी कोणत्या जिल्ह्यातील आहेत?

पर्याय :

A) अहमदनगर                          B) रायगड                     C) रत्नागिरी                  D) ठाणे

-----------------------------------------------------------------------------------------

उत्तरे:-

प्रश्न	१	२	३	४	५
उत्तरे	B	A	A	B	B

-----------------------------------------------------------------------------------------

प्रश्न १)    

उत्तर ➜ B

A) क्रोमाइट            :- धातू उद्योग, किमती खड्यांवर प्रक्रिया करणारे उद्योग, रसायन उद्योग व काच उद्योगात वापर

B) बॉक्ससाईट       :- अल्युमिनियम निर्निती, वाहन उद्योग, सिमेंट उद्योग

C) मॅगनीज          :- पोलाद उद्योग, खात उद्योग

D) अभ्रक                :- उष्णता अवरोधक म्हणून विद्युत उपकरणामध्ये व इलेक्ट्रॉनिक उपकरणामध्ये वापरतात.

-----------------------------------------------------------------------------------------

प्रश्न २)     

उत्तर ➜ A

स्पष्टीकरण:-

मँगॅनीज :-४०%

बॉक्ससाईट:-२१%

लोहखनिज:-२०%

क्रोमाइट:-१०%

चुनखडी:- ०९%

-----------------------------------------------------------------------------------------

प्रश्न ३)     

उत्तर ➜ A

स्पष्टीकरण :-

तांबे                 :-  ( चंद्रपूर व नागपूर) इलेकट्रीक उद्योग, उदा। विजेच्या तारा आणि मोटर निर्मिती.

पायरोफायलाईट :-  (भंडारा  व चंद्रपूर ) सिरॅमिक, रंग उद्योग, कीटकनाशके व रबर निर्मिती उद्योग.              

व्हॅनेडिअम         :-  (भंडारा व गोंदिया  ) पोलादाची मजबुती वाढविण्यासाठी पोलादामध्ये मिश्र केले जाते.

अभ्रक (सिंधुदुर्ग ) :-

-----------------------------------------------------------------------------------------

प्रश्न ४)     

उत्तर ➜ B

स्पष्टीकरण :-

पीट             : - कार्बनचे प्रमाण ४०% पेक्षा कमी

लिग्नाईट       :- कार्बनचे प्रमाण ४० ते ५५%

बिट्यूमिनस   :- कार्बनचे प्रमाण  ६० ते ८० %

अँथ्रेसाईट      :- कार्बनचे प्रमाण  ८० ते ९५ %

-----------------------------------------------------------------------------------------

प्रश्न ५)     

उत्तर ➜ B

स्पष्टीकरण :-

A) अहमदनगर             : - घाटघर, भंडारदरा                                     

B) रायगड                :- भिरा, खोपोली आणि भिवपुरी

C) रत्नागिरी                :- जैतापूर (प्रस्तावित अणुप्रकल्प -९९०० मेगावॅट)           

D) ठाणे                      :- भातसा, धामणी, सूर्या प्रकल्प

-----------------------------------------------------------------------------------------

अधिक प्रश्नांनासाठी : ब्लॉगस्पॉट : https: //mpscexamshub.blogspot.com

             टेलिग्राम चॅनेल :- @mpscexamshub